Wolność, równość, ludobójstwo - Andrzej Marceli Cisek

Dążąc do obalenia społecznej niesprawiedliwości, rewolucjoniści nie cofali się
przed największą przemocą, gwałtem i terrorem.

W biegu wypadków rewolucja scentralizowała władzę w rękach jednego ugru-
powania jakobinów, stając się wzorem dla późniejszych totalitarnych systemów
jednopartyjnych. Chwała rewolucji wyraziła się w wieku XIX ustanowieniem święta
narodowego w rocznicę zdobycia Bastylii.

Na francuskiej prowincji i w Paryżu pod ostrzami gilotyn spadło ponad 15 tysięcy głów.
Dokonywano egzekucji pod iluzorycznymi często oskarżeniami o wyznawanie poglądów
kontrrewolucyjnych, pod koniec wielkiego terroru nawet bez formalnego prawa do obrony.
Ale terror Wielkiej Rewolucji Francuskiej to nie tylko gilotyna. Pośród ofiar znalazła się cała
prowincja Wandea, zbuntowana przeciw rewolucji, gdzie na mocy rozkazu rewolucyjne
żołdactwo mordowało wszystkich mieszkańców: dzieci, kobiety, mężczyzn. Liczba ofiar
wyniosła ponad 100 tysięcy. Ta zbrodnia popełniona u zarania najnowszej historii Europy to
pierwsze wielkie ludobójstwo.

Historycy francuscy mają kłopoty ze zliczeniem ofiar rewolucji także dlatego, że w 1913 roku
antymonarchiści zniszczyli część archiwów.
Zrewidowane i poszerzone po latach przez Andrzeja Ciska dzieło „Kłamstwo Bastylii”, ukazuje
się pod nowym tytułem „Wolność, równość, ludobójstwo. Kłamstwa i zbrodnie rewolucji
francuskiej.”