Praca ma na celu ujęcie Kościoła pod kątem jego realnego związku z Jezusem Chrystusem, a więc przede wszystkim pod kątem jego "prawdziwości". Stąd przedstawimy tutaj rozumienie Kościoła i jego genezę, podstawowe struktury oraz podstawy gnozeologii eklezjalnej. Bardzo wiele innych problemów jest pominiętych. Tutaj chodzić będzie o uchwycenie ogólnych zarysów Kościoła w jego relacji do osoby Jezusa Chrystusa.
Praca ma odpowiedzieć na podstawowe pytania: czym jest Kościół chrześcijański, jaka jest jego geneza, jakie są jego istotne kształty i jaka jest jego samoświadomość?
W rezultacie zechcemy ukazać, że Kościół katolicki jest Kościołem Jezusa Chrystusa. Przy tym ducha ekumenizmu będziemy wcielali w całość wykładu, bez wyodrębniania osobno zagadnień ekumenicznych.
Spis treści:
Przedmowa
Wprowadzenie
I. Przedmiot eklezjologii
II. Metody eklezjologiczne
Część I. GENEZA KOŚCIOŁA
Rozdział 1. Kształtowanie się pojęć
A. Naturalne kategorie kościoła i obrazy objawione
I. Preparacje naturalne kościoła
II. Kościoły w Kościele Chrystusowym
III. Starotestamentalne prefigury kościoła
IV. Nowotestamentalne obrazy kościoła
B. Podstawowe idee kościoła
I. Idea eklezji
II. Idea społeczeństwa chrześcijańskiego
III. Idea Ciała Chrystusa
IV. Idea Ludu Bożego
V Wspólnota
VI. Historia zbawienia
VII. Kościół jako osoba "społeczna"
C. Określenia Kościoła
Rozdział 2. Zaistnienie Kościoła
A. Historyczne zaistnienie Kościoła
I. Teorie jednostronne
1. Teoria samooszustwa
2. Teoria mitologiczna
3. Szkoła historyczno-religijna
4. Szkoła krytycznoliteracka
5. Szkoła eschatologiczna
6. Teorie socjalistyczne
7. Teorie marksistowskie
II. Teorie integralne
1. Teoria koniecznej alternatywy
2. Teoria Nowego Przymierza
3. Kościół jako rezultat faktu Chrystusa
4. Teoria historyczno-personalistyczna
B. Teologiczna geneza Kościoła
1. Kościół stworzenia
2. Ecclesia ante legem
3. Ecclesia sub lege
4. Ecclesia sub gratia
5. Apostolskie uhistorycznienie Kościoła
6. Aedificatio continua
Rozdział 3. Odłamy od jednego Kościoła
A. Wschodnie Kościoły niegreckie
I. Kościół koptyjski czyli egipski
II. Kościół jakobicki
III. Kościół nestoriański
IV. Kościół malabarski
V. Kościół ormiański
VI. Kościół maronitów
B. Kościoły prawosławne
I. Kształtowanie się prawosławia
1. Kościoły greckie
2. Kościół ruski i rosyjski
II. Tradycyjna eklezjologia prawosławna
III. Nowsza eklezjologia rosyjska
1. Nurt chrześcijańskiej filozofii kościoła
2. Odrodzeniowy nurt teologiczny
C. Eklezjologie protestanckie
1. Rozwój eklezjologii Lutra
2. Eklezjologia Kalwina
3. Ogólny szkic tradycyjnej eklezjologii protestanckiej
4. Nowsza protestancka teologia kościoła
5. Szkic eklezjologii anglikańskiej
Część II. PODSTAWOWE STRUKTURY KOŚCIOŁA
Rozdział 1. Byt Kościoła
A. Osobowa struktura Kościoła
1. Zakorzenienie w osobie
2. Struktura międzyosobowa
3. Związanie z Osobami Bożymi
4. Elementy konstytutywne
B. Bycie w kościele
1. Kręgi kościoła
2. Członkostwo w Kościele katolickim
3. Kręgi przynależności
4. Eklezjalny charakter przynależności
C. Wymiary antropologiczno-historyczne
I. Wymiary antropologiczne
1. Duchowy charakter kościoła
2. Cielesny wymiar kościoła
3. Widzialność kościoła
4. Organizm pneumatologiczny
II. Kościół jako instytucja i wydarzenie
1. Omówienie pojęć
2. Stanowiska jednostronne
3. Konieczność instytucji
4. Dar łaski i sakramentu
5. Szkice kościoła syntetyczne
6. Instytucja i wydarzenie w odniesieniu do historii
Rozdział 2. Pierwotny ustrój Kościoła
A. Ustanowienie urzędu apostolskiego
1. Problem
2. Istnienie Kolegium Dwunastu
3. Zadania dwunastu apostołów
4. Zapowiedź nadania władzy
5. Fakt nadania władzy
6. Charakterystyka władzy dwunastu apostołów
B. Ustanowienie prymatu Piotrowego
1. Wstępne pojęcie prymatu
2. W perspektywie ekumenicznej
3. Obietnica prymatu Piotrowi
4. Obietnica umacniania braci w wierze
5. Nadanie prymatu
6. Przygotowanie Piotra do prymatu
7. Wykonywanie prymatu przez Piotra
C. Pomocnicy apostolscy
1. Boskie pochodzenie władzy eklezjalnej
2. Szukanie nazw poapostolskich
3. Pierwotni prezbiterzy
4. Podstawowe elementy pierwotnego prezbiteratu
5. Geneza prezbiteratu
6. Diakonat
7. Komplementarna rola charyzmatów
D. Laikat
1. Kształtowanie się nazwy
2. Pojęcie laikatu
3. Chrystologiczne funkcje laikatu
4. Partycypacja laikatu we władzy eklezjalnej
5. Godność świeckich w kościele
Rozdział 3. Kontynuowanie się Kościoła
A. Sukcesja apostolatu
1. Zasada samokontynuacji
2. Powstanie episkopatu
3. Teologia episkopatu
B. Sukcesja prymatu Piotrowego
1. Rozwój wiary w prymat w Kościele Zachodnim
2. Poglądy Kościołów Wschodnich na prymat
3. Prymat w dialogu ekumenicznym z protestantyzmem
4. Biblijna podstawa sukcesji prymatu
5. Piotr biskupem rzymskim
6. Od Piotra do papieża
7. W perspektywie kolegialności
8. Szkic teologii prymatu
C. Znamiona Kościoła Chrystusowego
1. Znamię jedności
2. Znamię świętości
3. Znamię katolickości
4. Znamię apostolskości
Rozdział 4. Kościół a świat
A. Sakrament świata
1. Teologiczne pojęcie świata
2. Podstawowe wersje stosunku kościoła do świata
3. Uświęcenie świata
B. Fenomen kościoła w świecie
1. Cudowne szerzenie się chrześcijaństwa
2. Przedziwna jedność
3. Niewzruszona trwałość
4. Niezwykłe zjawisko świętości
5. Twórcze partnerstwo między kościołem a światem
6. Antropogenetyczny walor kościoła
C. Eschatologiczny charakter kościoła
1. Rozumienie eschatologii
2. Rozwiązania radykalne
3. Rozwiązanie inkarnacjonistyczne
4. Czas paruzji
Część III. ELEMENTY KOŚCIELNEJ GNOZEOLOGII
Rozdział 1. Podmiotowość i świadomość Kościoła
A. Podmiotowość Kościoła
B. Problem jedności podmiotowej
C. Rodzaje związków między prawdą a świadomością kościelną ..
1. Zjawisko dogmatu
2. Rodzaje i stopnie związania wiary i teologii
3. Myślenie statyczne i dynamiczne
4. Zasada rozwoju eklezjalnego
5. Czynniki rozwoju świadomości kościelnej
6. Osobowe zakorzenienie poznania kościelnego
Rozdział 2. Źródła poznania kościelnego
A. Poznanie ze Słowa Bożego
1. Misteryjny charakter poznania chrześcijańskiego
2. Pojęcie objawienia
3. Pismo Święte
B. Topika gnozeologii kościelnej
1. Pierwotny topos
2. Pojęcie tradycji
3. Biblijne ucieleśnienie tradycji
4. Problem tradycji pozabiblijnej
5. Tradycja w roli hermeneutyki Pisma
6. Topika teologiczna
C. Tradycja a kościół
1. Kościół jako podmiot Tradycji
2. Formy Tradycji w kościele
3. Narzędzia Tradycji w kościele
4. Kryterium Tradycji Boskiej
5. Kształty dowodu z tradycji
Rozdział 3. Nieomylność w przekazywaniu objawienia
A. Pojęcie nieomylności
1. Próby opisania
2. Nieomylność a inne charyzmaty
3. Nieomylność a prawda
4. W wierze, kerygmie i teologii
B. Nieomylność całego Kościoła
1. Biblijne podstawy nieomylności kościoła
2. Kościelny zmysł wiary
3. Kryterium nieomylności całego Kościoła
4. Nieomylność kolegium biskupiego
C. Nieomylność papieża
1. Poglądy błędne
2. Nauczanie papieskie zwyczajne i uroczyste
3. Kryterium nieomylności papieskiej
4. Zapodmiotowanie nieomylności
D. Przedmiot i zakres nieomylności
1. Przedmiot właściwy
2. Prawdy pograniczne
Rozdział 4. Kościół na osi: czas - wieczność
A. Matka Kościoła
B. Komunia Świętych (Świętych Obcowanie)
C. Chrześcijaństwo w nowej Europie
D. Kościół katolicki a imperium europejskie
Zakończenie