Peter Kwasniewski - Kryzys i odrodzenie. Tradycyjna liturgia łacińska a odnowa Kościoła

W książce"Kryzys i odrodzenie. Tradycyjna liturgia łacińska a odnowa Kościoła" Peter Kwasniewski szkicuje realistyczny portret praktyki liturgicznej, która zadomowiła się w większości parafii i kościołów świata katolickiego po II soborze watykańskim.

Autor wykazuje się solidną znajomością tematu i opiera się na potwierdzonych faktach oraz doświadczeniu.

Czytelnik od razu zostaje skonfrontowany z problemem zerwania między liturgicznym duchem Ojców, to jest duchem Tradycji, a duchem i praktyką życia liturgicznego Kościoła naszych czasów.

Książka ta jest poświęcona fundamentalnym zagadnieniom związanym z liturgią. Mowa w niej przede wszystkim o trwałej i wyjątkowej wartości Mszy łacińskiej tradycyjnej (znanej również jako usus antiquior, nadzwyczajna forma rytu rzymskiego lub Msza trydencka), której żywiołowego powrotu aktualnie doświadczamy, zwłaszcza w świecie anglojęzycznym.

Często podejmuję tu również zagadnienia kojarzone z hasłem „ reformy reformy". Dziś, bardziej niż kiedykolwiek, potrzeba teologicznej i filozoficznej refleksji nad odnową usus antiquior oraz nad tym, jak starsza forma może zarówno wzbogacić nowszą, jak ukazać pewne jej słabości, które domagają się naprawy. Apologia i krytyka, które przedstawiam na tych stronach, stanowią mój wkład do „nowego  ruchu liturgicznego", którego powstanie zainspirował papież Benedykt XVI, oraz wielkiej odnowy Kościoła, którą  zainicjował.

Istotę tego niemal światowego kryzysu liturgii można wyrazić jednym wersem Pisma świętego:

opuścili Go i odwrócili twarz od przybytku Pańskiego, a tyłem do niego się obrócili  (2 Krn 29,6).

Jak należy to rozumieć? Otóż w praktyce liturgicznej doszło do tragicznego przesunięcia akcentów: nasz wcielony Bóg - w Przenajświętszym Sakramencie oraz w znaku krzyża na ołtarzu - został odsunięty na bok, wygnany, jeśli tak można powiedzieć, na margines,
a na Jego miejsce weszło zgromadzenie, zbierające się w zamkniętym kręgu wokół kapłana.
Te antropocentryczne liturgie po raz kolejny potwierdziły starożytną mądrość:

"Pokaż mi jak sprawujesz liturgię, a powiem ci, w co wierzysz".

Spis treści

Aby Tradycja liturgiczna mogła wracać z banicji
(Athanasius Schneider)
Przedmowa do polskiego Czytelnika
(Paweł Milcarek)
Słowo wstępne
(Jonathan Robinson COr)
Przedmowa
Podziękowania

    Rozdział 1. Sedno problemu: charakter uroczysty

I
    Lęk przed rytuałem
    Muzyka i naczynia godne Domu Bożego

II
    Niezobowiązująca duchowość
    Jeśli nie staniecie się jak dzieci
    Słowotok zamiast Słowa-które-stało-się-Ciałem

   Rozdział 2. Słowo Boga i słowotok człowieka

    Słowo kontra słowotok
    Gęstość języka
    Absorbujący kult
    „Prawo malejących powrotów"
    Pismo Święte: ilość czy jakość?
    Reforma, która zawiodła sobór

    Rozdział 3. Symbolika ciszy i pustki

    Communicatio in sacris

    Jedno słowo w dwóch Księgach
    Sanktuarium duszy
    „Szmer łagodnego powiewu"

    Rozdział 4. Kontemplacja niezmiennej prawdy

    Pojęcia jasne i wyraźne
    Wyznając wiarę
    Rozpoznając Boga jako Boga
    Dla Boga czy dla ludzi?

    Rozdział 5. Liturgia kształtuje w nas Chrystusa
    
    Niewolnicy Babilonu
    Pokora w obliczu Tajemnicy

    Rozdział 6. Potomek Ariusza w Świętym Swiętych

    Rozdział 7. Pięc ran i Kościół przyszłości

    Obwarowany okrąg
    Pyszna postawa
    Masowa mowa
    Płynne prezbiterium
    Tradycja to nasza jedyna przyszłość

    Rozdział 8. Teatralność i dezorientacja

    Ofiary jezyków narodowych
    Posiłki i Misteria

    Rozdział 9. Utracone bogactwo sanktorału

    Utrata czytań pasujących do liturgii
    Wycofywanie „archaicznych" świętych
    Zachować, poznawać i trwać na modlitwie

    Rozdział 10. Utrata łask: Msze prywatne a koncelebra

    Codzienna ofiara
    Kolosalna róznica
    Problem koncelebry
    Co na to papieże?
    Strumień Ofiary

    Rozdział 11. Reforma liturgiczna a ekumenizm

    Rozdział 12. Łacina - idealny język liturgiczny Zachodu

    Rozdział 13. Edukacja katolicka a liturgia

    Mistrz w szkole liturgii
    Nauczyciel życia duchowego
    Wierność przeszłosci to warunek
    owocnej teraźniejszości
    Znaczenie „reformy" w Kościele

    Rozdział 14. Potrójna amnezja: Liturgia,
    nauczanie społeczne i św. Tomasz

    Domeny samozniszczenia
    Głębokie i liczne powiązania
    Procesje Bożego Ciała
    Chrzescijański ekosystem

    Summorum Pontificum. Siedem lat później:
    gdzie jesteśmy, a gdzie powinniśmy być

    Bibliografia